Istniejąca formalnie od 1962 r. Biblioteka Muzeum Okręgowego w Toruniu od 2010 roku mieści się w wyremontowanym budynku przy ul. św. Jakuba 20A. W jego murach mieści się również Dział Archeologii.
Biblioteka gromadzi wydawnictwa krajowe i zagraniczne z zakresu historii sztuki i kultury (także pozaeuropejskiej – Daleki Wschód, Ameryka Płd.), archeologii, numizmatyki, muzealnictwa, konserwatorstwa oraz kopernikana i toruniana pod postacią:
- katalogów, przewodników i folderów wystaw, które w innych bibliotekach toruńskich są rzadko osiągalne;
- encyklopedii, leksykonów, słowników językowych i biograficznych (Polski Słownik Biograficzny, t. 1-53, Toruński Słownik Biograficzny, t. 1-8; Ulrich Thieme, Felix Becker, Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, Bd. 1-37 [reprint]; Allgemeines Künstler-Lexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker, Bd. 1- 119);
- opracowań dotyczących historii, w szczególności historii i ikonografii Torunia (album Steinera; pierwszy znany informator-przewodnik po Muzeum z 1917 r.; Thorn in Mittelalter Steinbrechta; liczne publikacje Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Towarzystwa Miłośników Torunia);
- publikacji analitycznych i syntetycznych z zakresu historii sztuki (Polskie życie artystyczne w latach 1944 – 1960, t. 1- 4, Warszawa 2012; Dzieje sztuki Torunia);
- publikacji dotyczących wyników badań i metod konserwatorskich;
- czasopism związanych z zakresem działań i zbiorów Muzeum zarówno dawniejszych (komplet miesięcznika „Sztuki Piękne” z lat 1924-1933, większość zeszytów Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst) jak i współczesnych (Biuletyn Historii Sztuki, Rocznik Historii Sztuki ).
Książki pozyskiwane są drogą darowizn, zakupów oraz wymiany prowadzonej pomiędzy kilkudziesięcioma muzeami i instytucjami naukowymi w kraju i za granicą. W chwili obecnej zbiory liczą ponad 38 000 vol.
Możliwe jest zapoznawanie się przez sieć z listą nowości biblioteki, przeglądanie zasobów (katalog alfabetyczny, swobodne wyszukiwanie według haseł) – poprzez link na stronie www muzeum (Libra 2009).
Z założenia biblioteka ma służyć pracownikom, ale wszyscy zainteresowani mogą z jej zbiorów korzystać na miejscu. Zapraszamy serdecznie.
Dział Archeologii
Początki muzealnych zbiorów archeologicznych w Toruniu należą do najstarszych w Polsce i sięgają 2 poł. XIX wieku. Zabytki archeologiczne gromadziły Städtisches Museum i Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst oraz Muzeum Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Ich kolekcje znalazły się w utworzonym w 1930 roku Muzeum Miejskim (od 1931 roku w Dziale Prehistorycznym), a po II wojnie w Muzeum Pomorskim i następnie w Muzeum Okręgowym w Toruniu.
W okresie międzywojennym oraz po II wojnie światowej zbiory były systematycznie powiększane dzięki badaniom wykopaliskowym, powierzchniowym oraz nadzorom archeologicznym. Obecnie zbiory archeologiczne liczą ponad 200 tysięcy zabytków, a pochodzą one głównie z ziemi chełmińskiej, dobrzyńskiej, Kujaw i Pomorza Gdańskiego. Zabytki te reprezentują wszystkie epoki i kultury od końca epoki lodowcowej do średniowiecza i czasów nowożytnych włącznie.
Najważniejsze zespoły zabytków pozyskano z następujących stanowisk: Brzoza – dawniej określane jako Toruń-Rudak (paleolit schyłkowy), Brąchnówko, Rzęczkowo, Toruń-Katarzynka, Toruń-Fort Żółkiewskiego, Adolfin, Bodzanowo, Byczyna (osady neolityczne), Małe Czyste (groby neolityczne), Mała Kępa, Słończ, Bolumin, Chwarzno, Gościeradz, Gdynia-Oksywie, Gdańsk-Matarnia, Nawra, Żelewo (cmentarzyska kultury łużyckiej i pomorskiej), Kamieniec, Kruszwica, Boguszewo (grody kultury łużyckiej), Podwiesk, Małe Czyste, Gostkowo, Lachmirowice, Janowo (cmentarzyska kultury wielbarskiej, oksywskiej, i przeworskiej), Toruń (osady z młodszego okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich), Lubicz, Lisewo, Lachmirowice (osady wczesnośredniowieczne), Kałdus, Brzoza, Otłoczyn (cmentarzyska wczesnośredniowieczne), Toruń, Mała Nieszawka (zamki krzyżackie), Toruń – Stare i Nowe Miasto (średniowiecze i czasy nowożytne).
Z bardzo bogatego zbioru zabytków datowanych na epoki kamienia na szczególną uwagę zasługują wyroby krzemienne datowane na późny paleolit pochodzące z Brzozy, gm. Wielka Nieszawka (dawniej Toruń-Rudak) związane głównie z kulturą świderską oraz ahrensburską. Miejsce to jest największym kompleksem w północnej Polsce, który wyróżnia się zarówno pod względem liczby odkrytych wyrobów krzemiennych jak i ich koncentracji. Ważne miejsce w zbiorach toruńskiego muzeum zajmują zabytki neolityczne (przedmioty ceramiczne, kamienne i krzemienne), które zostały odkryte na ziemi chełmińskiej oraz na Kujawach. Wśród niezwykle licznego zbioru zabytków datowanych na późne okresy epoki brązu i wczesne okresy epoki żelaza, do najbardziej interesujących należy zbiór kilkudziesięciu urn twarzowych pochodzących z grobów skrzynkowych kultury pomorskiej.
Z okresów przedrzymskiego i wpływów rzymskich bardzo wartościowe są zabytki pochodzących z bogatych wyposażeń grobowych, świadczących o rozległych kontaktach miejscowej ludności z terenami Europy Środkowej, Zachodniej i Północnej. Wymienić tu należy cmentarzysko w Podwiesku, a zwłaszcza cmentarzysko w Lachmirowicach, gdzie odkryto znaczną ilość przedmiotów importowanych, niezwykle rzadko spotykanych na terenach leżących na północ od Karpat.
Z czasów średniowiecza szczególne znaczenie posiada zbiór zabytków pochodzących ze średniowiecznego Torunia, w tym między innymi z zamku krzyżackiego, ul. Kopernika 11/13, ul. Bankowej, czy krypt kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Do ciekawych, pojedynczych znalezisk, należą narzędzia krzemienne wykonane z krzemienia wołyńskiego pochodzące z Ukrainy oraz wyroby krzemienne z terenów Francji (Vaudeurs), gliniana figurka antropomorficzna kultury trypolskiej z Bilcza Złotego (Ukraina), miecz antenowy typu Flörsheim (według H. Müllera-Karpe) z późnych okresów epoki brązu, jeden z 6 znanych z terenów Europy, w tym jedyny z terenów Polski; rzymska lampa oliwna, kantarosy i skyfosy oraz naczynia terra sigillata, terra nigra i naczynia z brązu z okresu wpływów rzymskich.
Kontakt
56 660 56 56
dbn@muzeum.torun.pl
Oferta specjalna
Wykonanie izolacji pionowej ścian zewnętrznych i remont zniszczonych elewacji zewnętrznych budynku dawnego klasztoru sióstr benedyktynek z przełomu XIV/XV w. przy ul. św. Jakuba 20a w Toruniu – Program Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021-2027
Muzeum Okręgowe w Toruniu realizuje projekt z Programu Funduszy Europejskich dla Kujaw i Pomorza 2021-2027, który obejmuje wykonanie izolacji pionowej ścian zewnętrznych i remont zniszczonych elewacji zewnętrznych budynku dawnego klasztoru sióstr benedyktynek z przełomu XIV/XV w. przy ul. św. Jakuba 20a w Toruniu, mieszczącego obecnie Bibliotekę Muzeum Okręgowego w Toruniu, pracownie i magazyny Działu Archeologii. […]
więcej
Bezpłatny E-book „Na krańcach toruńskiego poligonu – badania archeologiczne Muzeum Okręgowego w Toruniu w latach 2015-2020
„Na krańcach toruńskiego poligonu – badania archeologiczne Muzeum Okręgowego w Toruniu w latach 2015-2020” to publikacja autorstwa Beaty Bielińskiej-Majewskiej i Michała Jankowskiego, która towarzyszy wystawie czasowej pod tym samym tytułem. Omawia ona wstępne wyniki i odkrycia dotyczące najnowszych badań przeprowadzonych na stanowisku nr 50 w Brzozie, gm. Wielka Nieszawka. Brzoza (dawniej Toruń-Rudak) to jedno z […]
więcej
Aktualności
Wakacje w Muzeum
Muzeum Okręgowe w Toruniu serdecznie zaprasza do udziału w Wakacjach w Muzeum. Inicjatywa ta skierowana jest do dzieci spędzających lato w Toruniu – zarówno gości indywidualnych, jak i rodzin oraz grup zorganizowanych. Pragniemy zapewnić jak najlepsze warunki uczestnictwa, dlatego maksymalna liczba uczestników wynosi od 10 do 15 osób. Gorąco zachęcamy do zapisów i do odkrywania […]
więcej
Nie tylko „PIASKI”. Odkrycia archeologiczne na skraju toruńskiego poligonu wojskowego (2015–2023)
W latach 2015-2023[1] Muzeum Okręgowe w Toruniu prowadziło w północno–wschodniej części toruńskiego poligonu wojskowego badania wykopaliskowe w ramach zadania/projektu pt. „Późnopaleolityczne osadnictwo okolic Torunia – Brzoza, gm. Wielka Nieszawka”. Badania finansowane były przez Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu oraz Muzeum Okręgowe w Toruniu. Teren do badań archeologicznych udostępniony został przez Nadleśnictwo Gniewkowo – Lasy […]
więcej
Dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na renowację budynku przy ul. św. Jakuba 20a w Toruniu w ramach programu „Ochrona zabytków 2023”
Bardzo miło jest nam Państwa poinformować, że w ramach programu „Ochrona zabytków 2023” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Okręgowe w Toruniu zrealizowało prace budowlane w budynku przy ul. św. Jakuba 20a w Toruniu. W ramach przeprowadzonych działań, mających na celu stworzenia warunków przechowywania cennych obiektów muzealnych w budynku przy ul. św. Jakuba 20a wykonano […]
więcej
Rozpoczęcie ósmego sezonu badań wykopaliskowych prowadzonych na stanowisku nr 50 w Brzozie
Miło jest na poinformować, że 13 czerwca rozpoczął się ósmy sezon badań wykopaliskowych, prowadzonych przez Muzeum Okręgowe w Toruniu na stanowisku nr 50 w Brzozie, gm. Wielka Nieszawka. Jest to miejsce szczególne, gdzie znajdują się najstarsze ślady działalności człowieka w pobliżu Torunia, datowane na schyłek starszej epoki kamienia. O wynikach prowadzonych prace będzie oczywiście informować. […]
więcej
Bezpłatny E-book „Królewskie miasto – trzy stulecia przemian kultury artystycznej Torunia (1454-1793). Wystawa na 160-lecie Muzeum Okręgowego”
Prezentujemy Państwu bezpłatny katalog wystawy pt. „Królewskie miasto – trzy stulecia przemian kultury artystycznej Torunia (1454-1793). Wystawa na 160-lecie Muzeum Okręgowego” prezentowanej w toruńskim Ratuszu Staromiejskim w dniach 2 października – 28 listopada 2021. Zorganizowana z okazji 160–lecia istnienia muzeum wystawa prezentuje miasto jako ośrodek ukształtowany na wielu płaszczyznach, którego codzienność dopełniało życie artystyczne i […]
więcej
Biuletyn Muzeum Okręgowego w Toruniu nr 118
Poniżej, do pobrania znajdą Państwo 118 numer naszego muzealnego kwartalnika Biuletyn Muzeum Okręgowego w Toruniu, który ponownie ukazuje się tylko w wersji elektronicznej. Przypominamy, że pismo wydawane jest z dużym wyprzedzeniem, dlatego dopuszcza się zmiany terminów wystawy oraz pozostałych wydarzeń. >> Biuletyn Muzeum Okręgowego w Toruniu nr 118
więcej
