Jak patrzeć na obrazy?


Szanowni Państwo

Oddajemy w Wasze ręce wyjątkowy przewodnik mówiący o tym, jak patrzycie lub jak możecie patrzeć na wybrane dzieła prezentowane na wystawie „Malarstwo i rzeźba polska od 1945 do 2010 roku w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu”. W poniższym materiale omówione zostały wyniki pionierskich badań przeprowadzonych w toruńskiej instytucji. Dzięki nim udało nam się wybrać i zaproponować interpretacje dziesięciu prac, które podczas eksperymentu były najdłużej oglądane. Na tym etapie nie rozstrzygamy, co dokładnie miało na to wpływ. Czynników mogło być wiele np. format, dobór barw lub poziom zainteresowania danym płótnem. Moduł opisu każdego z obrazów zawiera informację o autorze i jego dziele, mapę cieplną fiksacji, wykres kierunków spojrzeń oraz detale. Szczególnie istotnym jest fakt, że osiągnięte rezultaty możemy uznać za uniwersalne. To znaczy, że wskazane w niniejszym opracowaniu fragmenty obrazów, na które patrzono najczęściej, prawdopodobnie będą pokrywać się ze sposobem w jaki Państwo będziecie oglądać te dzieła. Podejmując trud analizy obrazów prezentowanych na wystawie, poprzez pryzmat poniższych informacji, poznacie nie tylko historię polskiego malarstwa, ale także sposób w jaki Wasz wzrok ślizga się po powierzchni płótna.

Życzymy udanego patrzenia!

Niezbędna teoria

OKULOGRAFIA

Jest to technika wykorzystywana między innymi w psychologii, medycynie, marketingu do rejestracji ruchów gałki ocznej oraz interpretacji pozyskanych w ten sposób danych. Najpopularniejszą metodą dokumentowania aktywności okoruchowej są nagrania wideo realizowane za pomocą specjalistycznych kamer. Poniższe analizy wykonane zostały przy pomocy tego typu sprzętu.

MAPY CIEPLNE/FIKSACJE

Mapy cieplne to graficzna reprezentacja miejsc, w których wzrok uczestników badania skupiał się najczęściej. Innymi słowy na mapach widzimy, w jakich obszarach wystąpiło najwięcej fiksacji.

MAPY CIEPLNE/FIKSACJE

KIERUNKI SPOJRZEŃ/SAKADY

Ważnym elementem opisu każdego dzieła są mapy pokazujące kolejność i kierunek spojrzeń (sakady). Są one opisane za pomocą cyfr umieszczonych w kolorowych okręgach. Każda barwa wizualizuje ścieżkę patrzenia innego badanego. Z wykresu dowiadujemy się także jak długo trwało spojrzenie – im większy jest okręg, tym więcej czasu widz przeznaczył na dany fragment.

KIERUNKI SPOJRZEŃ/SAKADY

ŚREDNI CZAS OGLĄDU

Przy każdym obrazie został podany średni czas przez jaki patrzyli na niego uczestnicy badania.

METODOLOGIA

Przebadano 11 osób. Ze względów technicznych do analizy nadawał się materiał obejmujący 9 uczestników – 4 kobiety i 5 mężczyzn. Średnia wieku wyniosła 30,1 lat. Wszyscy uczestnicy mieli poprawny wzrok lub skorygowany do poprawnego. Badania przeprowadzano z wykorzystaniem urządzenia Tobii Pro Glasses 2. Uczestnicy określali poziom zainteresowania malarstwem w skali 0-9. Uzyskana średnia wyniosła 6. Badani wykonywali następującą instrukcję: „W sposób swobodny i nieskrępowany czasowo obejrzyj ekspozycję „Malarstwo i rzeźba polska od 1945 do 2010 roku”.

WYNIKI BADAŃ

Wyniki badań, na przykładzie dziesięciu wyszczególnionych obrazów, będą mogli poznawać Państwo przez całe lato. Poniżej lista dzieł oraz terminy publikacji.

Andrzej Wróblewski – Rozstrzelanie I

Taduesz Dominik – Kompozycja

Stanisław Borysowski – Grafika K. B.

Zbigniew Makowski – Martwa Natura

Anna Güntner – Maturzyści

Zdzisław Beksiński – Bez tytułu

Tadeusz Kantor – Multipart-parasol

Tadeusz Brzozowski – Fawory

Jonasz Stern – Chwila światła

Łukasz Korolkiewicz – Mieszkańcy Sodomy

Autorem projektu jest Łukasz Kędziora

Zdjęcia i współpraca Violka Kuś i dr Piotr Szymański

Opracowanie redakcyjne Hubert Smolarek

Autorem projektu jest Łukasz Kędziora

Zdjęcia i współpraca Violka Kuś i dr Piotr Szymański

Opracowanie redakcyjne Hubert Smolarek