Wystawa „Kawa czy herbata? Archeologiczne świadectwa konsumpcji napojów w dawnym Gdańsku”

Co pili dawni gdańszczanie? Z czego pili, czyli jakich naczyń używali? Czy kultura picia zmieniła się istotnie na przestrzeni wieków? I jakie historie wiążą się ze spożywaniem napojów w dawnym Gdańsku?

Dokładnie 155 najróżniejszych naczyń do przechowywania, serwowania i konsumowania napojów można podziwiać na wystawie Muzeum Archeologicznym w Gdańsku „Kawa czy herbata?” prezentowanej w Ratuszu Staromiejskim. Są to naczynia nie tylko do tytułowej kawy i herbaty, ale także do: wody mineralnej, czekolady, piwa, wina i wyrobów gorzelnianych.

— Liczymy, że nasza kolejna wystawa „o życiu w dawnym Gdańsku” dotrze do szerokiej grupy odbiorców i będzie cieszyć się dużym zainteresowaniem — mówi Beata Ceynowa, wicedyrektor Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. — Konsumujemy bowiem i dziś. Pytanie: czy pijemy tak samo i to samo?

Gdańsk, jako miasto portowe, był prekursorem nowych idei. Tutejsi kupcy popularyzowali zagraniczne zwyczaje w całej Rzeczypospolitej, utrzymując kontakty handlowe z najodleglejszymi zakątkami kraju. Wpływy kulturowe dotyczyły między innymi nawyków żywieniowych…

Czy wiesz, że…

Pierwsza w Polsce kawiarnia powstała ok. 1700 r. w Gdańsku, jej właścicielem był menonita Anthon Momber.
Dyskusje uczonych przy kawie przyczyniły się do intelektualnego rozwoju w epoce oświecenia.
XVIII-wieczni moraliści utyskiwali, że kobiety porzucają domowe obowiązki, aby spotkać się przy kawie, herbacie, czekoladzie…
W czasach, gdy kawa była bardzo droga, biedacy pili zamiennik z palonej fasoli lub bobu.
W średniowieczu najpopularniejszym napojem było piwo; pili je zarówno dorośli, jak i dzieci (woda była zbyt zanieczyszczona).
Do 1378 r. ul. Ogarna w Gdańsku nazywała się Brauergasse (Browarnicza).
Od XV w. najsłynniejszym gdańskim piwem było Jopenbier (jopejskie) – dubeltowe, ciemne, luksusowe, gęste jak syrop.
Do wyprodukowania kwarty (8 l) sławnego likieru Goldwasser potrzeba było ponad 20 kg różnych składników!
W XVII w. gdańskie gorzelnie zużywały tyle surowców, że w mieście zabrakło żyta i drewna na opał.
Bogaci gdańszczanie cenili herbatę „karawanową”, sprowadzaną drogą lądową z Chin przez Rosję.

Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Wspieranie działań muzealnych na lata 2019–2020”).

Kawa czy herbata? Archeologiczne świadectwa konsumpcji napojów w dawnym Gdańsku
Ratusz Staromiejski
17 lipca 2021 – 15 stycznia 2022
kuratorki: Ewa Trawicka, Beata Ceynowa
Wystawa Muzeum Archeologicznego w Gdańsku