Podsumowanie roku 2023 w Muzeum Okręgowym w Toruniu

Miniony rok 2023 był wyjątkowy, jubileuszowy, niepowtarzalny. Rok, w którym obchodziliśmy 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Muzeum Okręgowe w Toruniu z tej okazji przygotowało wystawy poświęcone astronomowi, wydarzenia oraz działania edukacyjne, które wpisały się w tak nobliwy temat i jubileusz. Jednak pamiętajmy, że nasze muzeum to nie tylko Mikołaj Kopernik, to bogata oferta muzealna realizowana na wielu polach.

Rok 2023 rozpoczęliśmy wystawą „Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania. Wokół De revolutionibus Mikołaja Kopernika”, która była prezentacją największego dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” – jego pierwszych, drugich i trzecich wydań. Pozostałe części, które tworzyły wystawę, to dzieła przedkopernikańskie, stanowiące fundament badań Kopernika oraz dzieła pokopernikańskie, prezentujące recepcję jego odkrycia wśród późniejszych uczonych.

19 lutego 2023 roku, dzień urodzin Mikołaja Kopernika, był najważniejszym dniem dla naszego miasta w kontekście obchodów rocznicy kopernikańskiej. Obfitował on w szereg wydarzeń.

Zaprosiliśmy torunian i przyjezdnych gości na tort urodzinowy w Domu Mikołaja Kopernika i świętowanie w towarzystwie rodziny astronoma. Urodziny były słodkie, zabawne, kształcące i naprawdę na dużą skalę (naliczyliśmy 550 porcji tortu). W Domu Mikołaja Kopernika, przez cały rok, można było oglądać ekspozycję „Pamięć bardzo rzeczowa. Wystawa pamiątek kopernikańskich”, która przypomniała jubileusz 500. rocznicy urodzin wielkiego astronoma.

Urodzinowy nastrój towarzyszył nam na Gali Nauki Polskiej przygotowanej przez Akademię Kopernikańską, w ramach której zorganizowaliśmy „Dies Natalis Copernici 2023”. Wydarzenie uświetniły wystąpienia noblistów: P.J.E Peeblesa i Michela Mayora oraz koncert uznanego na świecie duetu artystów – kontratenora operowego Jakuba Orlińskiego oraz pianisty Michała Biela.

Wisienką na torcie była wystawa „Misterium Słońca. Kopernik, syn renesansu”, zainaugurowana 9 września 2023 roku. Ekspozycja ta, będąca efektem współpracy Muzeum Okręgowego w Toruniu z 44 instytucjami kultury zarówno z Polski, jak i z Europy, stała się bez wątpienia godnym najwyższej uwagi wydarzeniem wystawienniczym Roku Kopernikańskiego 2023.

Wystawa była swojego rodzaju opowieścią o Koperniku, ukazując renesansowe bogactwo sztuki włoskiej. Znalazły się na niej znaczące dzieła malarstwa, grafiki i rzemiosła artystycznego powstałe na terenie Italii pomiędzy XV a XVI wiekiem, niemal 650 eksponatów z uznanych muzeów i instytucji z Polski i Europy, m.in. z Zamku Królewskiego w Warszawie, Zamku Królewskiego na Wawelu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Archiwum Państwowego w Gdańsku, Biblioteki Apostolskiej w Watykanie, Biblioteki Uniwersytetu w Uppsali, Galerii Narodowej we Lwowie czy z Galerie dell’Accademia w Wenecji. Wystawie towarzyszyło wiele wydarzeń kulturalnych, edukacyjnych oraz wykładów. Nakręciliśmy nawet krótkometrażowy film fabularny pt.  „Koniec, który wieńczy dzieło”, w którym nasi pracownicy zagrali obok profesjonalnych aktorów. Film nadal można zobaczyć na naszym kanale Youtube. Reasumując, wystawa miała szeroki międzynarodowy odbiór, przychylne recenzje i zaskarbiła nam wielu wielbicieli.

Pod koniec roku mieliśmy okazję prezentować w Ratuszu Staromiejskim, w ramach festiwalu EnergaCAMERIMAGE, dzieło Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”. Było to bardzo wyjątkowe wydarzenie, szczególnie, że wraz z obrazem mieliśmy okazję zapoznać się z oryginalnymi szkicami do obrazu mistrza.

Jednak pamiętajmy, że nie samym Mikołajem Kopernikiem nasze miasto i muzeum żyje. Wystawa kunsztu piernikarskiego pn. „Piernikowo-kreatywny. Marcin Goetz i jego pierniki” w Muzeum Toruńskiego Piernika była tematem wielu warsztatów piernikarskich. Spotkania z podróżnikami w Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika były niesamowitą okazją do poznania innych kultur, krajobrazów i interesujących informacji o różnych zakątkach świata. W Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu do 7 stycznia można było zobaczyć wystawę o sztuce darcia papieru i tworzeniu z niego oryginalnych kompozycji pn. „Chigiri-e, czyli jak po japońsku kunsztownie drzeć papier. Prace Ogawa Yumi – czar i magia papieru washi”.

Natomiast w Muzeum Historii Torunia w maju 2023 roku mieliśmy przyjemność otworzyć wystawę pokonkursową pn. „Jestem wolny – jestem sobą” na plakat profilaktyczny, dotyczący problematyki uzależnień i radzenia sobie z różnymi zagrożeniami, skierowany do dzieci i młodzież w wieku od 7 do 18 lat. Jest to niezwykle ważny temat, dlatego mamy nadzieję, że konkurs zapisze się na stałe w kalendarzu Muzeum Okręgowego w Toruniu oraz zapoczątkuje piękną przygodę plastyczną dla młodych artystów.

Latem mieliśmy okazję zapoznać się z magiczną wystawą w Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika pn. „Alebrijes. Fantastyczne stworzenia w sztuce ludowej Meksyku”. Pod tak intrygującym tytułem kryje się niezwykle barwna prezentacja rzeźb – tytułowych Alebrijes, które przedstawiały fantastyczne postaci wprost ze świata snów. Nie do końca da się to opowiedzieć – to trzeba było zobaczyć.

Równie magiczne odczucia wzbudziła wystawa sztuki jubilerskiej Iwony Tamborskiej pt. „Baśnie pisane srebrem”, którą mogliśmy podziwiać  w Ratuszu Staromiejskim.

Muzeum Twierdzy Toruń przygotowało w tym roku dwa pikniki militarne, cykliczne wykłady w ramach comiesięcznego cyklu pt. „Środowe spotkania z historią wojskowości”, spacery forteczno-militarne oraz ciekawe wystawy plenerowe i czasowe. Ekspozycja, która wpisała się w historię miasta to „100-lecie Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu”. Wyższa Szkoła Oficerska im. gen. J. Bema w Toruniu jest jedną z najstarszych uczelni wojskowych w Polsce. Jej tradycje sięgają początków II Rzeczypospolitej.

Wystawą zatytułowaną „Toruńskie Kolekcje. Zbiory Agaty i Marka Rissmannów” – zainaugurowaliśmy nowy cykl wystawienniczy mający na celu prezentację zbiorów oraz sylwetek kolekcjonerów, których pasją jest zarówno gromadzenie dzieł sztuki, jak i przedmiotów związanych z szeroko rozumianą historią – bibliofilów, bronioznawców, filatelistów.

Jednym z ważniejszych wydarzeń minionego roku był 43. Międzynarodowy Zjazd Miast Nowej Hanzy, któremu towarzyszyła 17. edycja wystawy HANSEartWORKS zatytułowana „Szlakiem Wspólnoty”, którą mieliśmy okazje prezentować w Ratuszu Staromiejskim. Było ciekawie, międzynarodowo i intrygująco.

„Pomiędzy – Awers/Rewers. Medale i Monety Sebastiana Mikołajczaka” to retrospektywna wystawa dr. hab. Sebastiana Mikołajczaka, prof. UMK z Katedry Architektury Wnętrz i Rzeźby Wydziału Sztuk Pięknych, cenionego toruńskiego medaliera i twórcy monet o międzynarodowej renomie. Wystawa intrygowała, poruszała, wzbudzała zachwyt i wiemy, że również zaskoczyła niejednego odbiorcę. Było to cenne doświadczenie, bo skłaniające do myślenia nad kierunkiem, w którym zmierza świat.

Rok 2023  zwieńczył wernisaż wystawy pokonkursowej 44. edycji Międzynarodowego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum”. W związku z przypadającym w tym roku jubileuszem urodzin wybitnego człowieka renesansu – Mikołaja Kopernika – hasło przewodnie konkursu brzmiało „Wokół Mikołaja Kopernika w 550. rocznicę urodzin”. Celem projektu było pogłębienie wiedzy dzieci i młodzieży na temat zbiorów muzealnych różnego typu, rozbudzenie zainteresowań z zakresu sztuki i kultury.

Wiele, wiele innych wystaw…

Wiele działań edukacyjnych, wykładów, spotkań, warsztatów, wydarzeń tematycznych, publikacji, pikników, eskapad, występów, działań profilaktycznych oraz najważniejszych – wystaw – to wynik pracy, profesjonalizmu i zaangażowania pracowników wszystkich działów naszego muzeum. Cieszymy się, że możemy pracować dla Was i życzymy sobie oraz Wam wielu spotkań z kulturą, historią i sztuką w Muzeum Okręgowym w Toruniu, a zeszłoroczna frekwencja – 531 716 tysięcy zwiedzających, ponad 30 wystaw – jest dla nas wskazaniem, że warto i jest najlepszym podsumowaniem tego minionego roku. 

Dziękujemy Wam, że cały czas jesteście z nami.

________