Termin: 22 września – 3 marca 2019
Wernisaż: 21 września, godzina 17:00
Miejsce: Ratusz Staromiejski
Kurator: Michał Kurkowski
W zbiorach rzemiosła artystycznego Muzeum Okręgowego w Toruniu znajduje się pokaźna kolekcja wyrobów powstałych z cyny o ustalonej toruńskiej proweniencji. Najwięcej naczyń zachowało się z okresu od XVII do XIX w. Na kolekcje składają się różnorodne wyroby z jednej strony o bardzo prostej budowie i dekoracji z drugiej bardzo reprezentacyjne naczynia o bogatym ornamencie, jak np. wilkomy (9 sztuk).
Konwisarstwo (Kannegiesen), to dział rzemiosła artystycznego w którym dzieła powstają z cyny (Sn) i jej stopów. Cechą charakterystyczną tego metalu jest jego miękkość, dzięki czemu daje się łatwo odlewać. Powstałe z cyny dzieła oddziaływały przede wszystkim srebrzystobiałą barwą materiału. Pozwalał on na tworzenie dzieł o wyszukanych kształtach, bogato dekorowanych i o wyjątkowych walorach artystycznych a także estetycznych. Cynę wykorzystywano do wyrobu naczyń już w starożytności, ale wtedy była ona przede wszystkim składnikiem brązu. Jako samodzielny materiał zaistniała dopiero w średniowieczu, co wiązało się z powstawaniem i rozwojem miast, osiedlaniem się w nich rzemieślników a także kształtowaniem się organizacji cechowych.
Konwisarze wraz z ludwisarzami w Toruniu należeli prawdopodobnie początkowo do jednego wspólnego cechu, w których podstawową techniką, którą się posługiwano było odlewnictwo. Taka sytuacja była znana z wielu miast europejskich[1]. Przed 1454 rokiem w Starym i Nowym Mieście funkcjonowały odrębne grupy konwisarzy, połączone jednak wspólnymi przepisami[2]. Toruński cech przestał istnieć w XIX wieku dokładnie w 1823 roku, kiedy to naczynia cynowe wyszły z użycia[3].
[1]Anna Petrus, Cyna. zabytki sztuki konwisarskiej w zbiorach zamku królewskiego na Wawelu, Kraków 2014, s. 7.
[2] Katarzyn Kluczwajd, Klejnot w koronie. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich, pod red. Czesława Betlejewska. Gdańsk 2007.
[3] Stanisław Herbst, Toruńskie cechy rzemieślnicze, Toruń 1933, s. 217.
