Muzeum Historii Torunia, oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu, ma przyjemność zaprosić od 27 stycznia 2024 r. do obejrzenia nowej wystawy czasowej pt. „Wizerunki polskich władców na monetach i medalach”. Celem wystawy jest pokazanie, jak przedstawiano panujących w różnych czasach, stąd oprócz obiektów dawnych, znajdą się na niej medale i numizmaty współczesne.
Proj. Jacek Nawrocki
Pierwsze wizerunki władców pojawiły się na monetach starożytnych. W czasach wczesnego średniowiecza, kiedy tworzyło się państwo polskie władcy również starali się na monetach umieścić swój wizerunek. Nastąpił jednak znaczny regres artystyczny od czasów starożytnych. Postać władcy umieszczana na monecie była schematyczna – nie można w tych przypadkach mówić o prawdziwym portrecie panującego.
Denar Bolesława Śmiałego, srebro, 1058-1079, fot.Krzysztof Deczyński
Dopiero renesans przyniósł w tym względzie zasadnicze zmiany. Od panowania Zygmunta Starego w Polsce pojawiają się medale o bardzo wysokim poziomie artystycznym. Tworzyli je słynni rzeźbiarze, którzy stali się inspiracją dla mincerzy zajmujących się projektowaniem monet.
Zygmunt Stary, Hans Schwarz, brąz, późn. odlew medalu z 1526 r. , fot. Krzysztof Deczyński
Od tego czasu można mówić o realistycznym portrecie panującego. Wizerunek władcy staje się powszechnie znany w całym kraju. Na przestrzeni lat rozwija się i ewoluuje sztuka medalierska, natomiast monety będące przedmiotami użytkowymi miewają swoje lepsze i gorsze czasy, jednak wizerunek panującego pozostaje na nich już zawsze obecny – przynajmniej na tzw. grubszej monecie.
Trojak ryski Stefan Batory z 1586 r. , fot. Krzysztof Deczyński
Kryterium wyboru obiektów prezentowanych na wystawie nie była wartość monety czy medalu, a wizerunek na nich przedstawiony.
Trojak litewski Zygmunta III z 1594 r., fot. Krzysztof Deczyński
Dlatego też stan zachowania numizmatów był bardzo istotny. Staraliśmy się wybrać monety, na których widz będzie mógł zobaczyć jak najwięcej szczegółów.
Medal ślubny: Władysław IV i Ludwika Maria Gonzaga, Sebastian Dadler, srebro, 1646 r., fot. Krzysztof Deczyński
Nacisk wystawy skupia się na artystycznym podejściu do portretu, aby widz mógł oglądać, porównywać, oceniać i komentować.
Medal: Stefan Batory, Ewa Olszewska-Borys, tombak, 1988 r. , fot. Krzysztof Deczyński
Zapraszamy serdecznie do odwiedzenia tej wystawy i podróż przez historię Polski na medalach i monetach.
Uwaga!
Zapraszamy na oprowadzania kuratorskie po wystawie, które odbędą się w dniach:
Wstęp na oprowadzanie zawiera się w cenie biletu na zwiedzanie.
Medal: Bolesław Śmiały, Jerzy Jarnuszkiewicz, tombak, 1991 r., fot. Krzysztof Deczyński
_____________
Wystawa: „Wizerunki polskich władców na monetach i medalach”
Miejsce: Muzeum Historii Torunia
Termin: 27.01 – 21.04.2024 r.
Kurator: Robert Żytkowicz
